مهدی جعفری- مدیرعامل و عضو هیئت مدیره شركت نساجی الگانت سمنان
به گزارش سرویس خبر و گزارش نساجی امروز، مدیرعامل شرکت الگانت معتقد است: « کمبود مواد اولیه، بلاتکلیفی واردات مواد اولیه در سامانه جامع تجارت (از جمله تأمین ارز)، مصوبات متغیر و متناقض، دشواری‌های خروج مواد اولیه از گمرکات و خواب طولانی مواد در گمرکات از معضلات بزرگ تولید به شمار می‌آیند که به هیچ وجه مقرون به صرفه و اقتصادی نیستند.»
جعفری یادآور می‌شود:« نمی‌دانم چرا قوانین کشور ما برخلاف اصول توسعه هستند! از جمله در زمینه خرید ماشین‌آلات که اصلاً نمی‌توان بدون انتقال ارز کاری انجام داد. این در حالی است که بدون انتقال ارز تا سال گذشته آزاد بود ولی به دلایل نامعلوم، ممنوع اعلام شد. همچنین نمی‌توانید از صادرات خود و یا دیگران برای تهیه ارز خرید ماشین‌آلات استفاده کنید. فقط ارز نیمایی- بانکی که ارسال آن هم به بسیاری از مناطق از جمله اروپا اصلاً امکان‌پذیر نیست زیرا شرکت‌های اروپایی حاضر نیستند با کشور یا حساب واسطه‌ای ماشین‌آلات خود را به صنعتگران ایرانی به فروش برسانند. وی اذعان می‌دارد:«حال در این شرایط که سرمایه‌گذار نمی‌تواند چنین معضلاتی را حل کند، یک کلام باقی می‌ماند «ما (صنعتگران و تولیدکنندگان) با خودتحریمی دست و پنجه نرم می‌کنیم.»
*نساجی امروز: دیدگاه شما درمورد شرایط فعلی صنعت نساجی چیست؟ و مهمترین معضلی که این صنعت با آن روبروست چیست؟
در حال حاضر یکی از مشکلات صنایع نساجی، کمبود مواد اولیه می‌باشد که متأسفانه قیمت آن رقابتی و همچنان در حال افزایش می‌باشد و عرضه آن در بورس کالا، کار را مشکل‌تر کرده است و مهمترین عامل آن، عرضه کم و قیمت رقابتی است که باعث شده تولیدکنندگان به دلیل نداشتن مواد اولیه با 30-40 درصد ظرفیت به فعالیت ادامه دهند. این امر بالا رفتن هزینه تولید و دشواری تهیه نخ برای بافندگان را به همراه دارد.
همان‌طور که می‌دانید تولید، یعنی کار بدون توقف و پیوسته؛ اما واحدهایی که زیر ظرفیت تولید دارند یا با کمبود مواد اولیه مواجه هستند، چگونه می‌توانند هزینه‌های تولید را جبران نمایند و افزایش نرخ ارز نیز مزید بر علت شده است.
تولیدکنندگان نهایی که با بازار فروش محصول تمام شده روبرو هستند، هر روز نمی‌تواند افزایش نرخ جدید را بپردازند و به همین دلیل ما نیز نمی‌توانیم قیمت محصولات خود را به طور منطقی افزایش دهیم؛ همین امر موجب اختلاف میان بازار و تولیدکننده شده است. به اعتقاد من کمبود مواد اولیه، بلاتکلیفی واردات مواد اولیه در سامانه جامع تجارت (از جمله تأمین ارز)، مصوبات متغیر و متناقض، دشواری‌های خروج مواد اولیه از گمرکات و خواب طولانی مواد در گمرکات از معضلات بزرگ تولید به شمار می‌آیند که به هیچ وجه مقرون به صرفه و اقتصادی نیستند و این زمان زیاد و بدون تاریخ، کلیه برنامه‌ریزی‌های بازرگانی یک واحد تولیدی را برهم می‌زند و به واقع برنامه‌ریزی برای تولید مستمر امکان‌پذیر نیست زیرا برای حذف زمان تهیه مواد اولیه، حداقل باید سه برابر رقم سرمایه‌گذاری برای خرید مواد در اختیار داشته باشید تا بتوانید مقداری از زمان تلف شده را جبران نمایید که این امر نیز منطقی نیست.
در واقع یک تولیدکننده به جای این‌که تمام توان خود را به ارائه محصولات باکیفیت، منطبق با مدهای روز دنیا، قیمت مناسب و همگام با تقاضای بازار اختصاص دهد تا بتواند در سال‌های آتی طرح‌های توسعه بیشتری برای رفع نیازهای داخلی اجرا کند، فقط به فکر برنامه‌ریزی‌های حاشیه‌ای مانند تهیه پول و ارز است. امروزه، گمرک به صورت سیستماتیک به فعالیت ادامه می‌دهد که البته اتفاق خوبی است اما در جایی که سیستم به درستی تعریف شده باشد و تمام فعالان اقتصادی و صنعتی نسبت به آن اشراف کامل داشته باشند اما در ایران یا سیستم قطع است، یا هنوز پاسخی از سوی کارشناسان دریافت نکرده‌‌ایم و به طور کلی بلاتکلیفی حاکم است.
*نساجی امروز:شیوع کرونا چه تأثیراتی بر روند فعالیت صنایع نساجی کشور (و همچین دنیا) گذاشته است؟و فکر می‌کنید چه مدت به طول خواهید انجامید تا شرایط به حالت عادی گذشته (پیش از کرونا) بازگردد؟
کرونا برای تمام اصناف و واحدهای تولیدی مشکلات عدیده‌ای به وجود آورده و این چالش‌ها روند صعودی خود را طی می‌کنند. متأسفانه عدم همکاری مردم و برخی پرسنل واحدهای تولیدی باعث شده گسترش تعداد بیماران شده و صرف‌نظر از امکان انتقال به سایرین، درصدی از پرسنل یا به بیماری مبتلا یا مشکوک به ابتلا می‌َشوند که در هر دو صورت به آنها مرخصی و استراحت در منزل داده می‌شود؛ همین امر افت تولید در خطوط تولیدی کارخانه‌ها را به همراه دارد و امکان مدیریت را بسیار کُند می‌کند؛ البته واحد تولیدی الگانت از شروع پاندمی کرونا، تمهیدات لازم از جمله ارائه آموزش‌های لازم به پرسنل را در اولویت فعالیت‌های خود قرار داده است.
تمام پرسنل در بدو ورود به کارخانه مورد تب‌سنجی، تعیین سطح اکسیژن خون و ضدعفونی اجباری قرار می‌گیرند، روزانه چندین نوبت خط تولید و مسیرهای رفت و آمد کارگران ضدعفونی می‌َشود، ماسک اجباری برای خانواده‌های پرسنل الگانت (به صورت رایگان) در نظر گرفته می‌شود، تعداد مینی‌بوس‌های کارخانه افزایش پیدا کرد و ضدعفونی آنها به دقت به طور مستمر ادامه دارد اما متأسفانه زندگی کارگران فقط در کارخانه خلاصه نمی‌شود و آنها در زندگی شخصی خود نیز باید بسیار مراقب باشند و گذشت زمان ثابت کرد وقتی خارج از کارخانه هستند به طور جدی مراقب سلامتی خود و خانواده‌شان نیستند. به نظر من تا زمانی که واکسن کرونا ارائه نشود فقط و فقط افزایش آگاهی و آموزش می‌تواند بخشی از وضعیت نامساعد فعلی را جبران نماید.
*نساجی امروز:با توجه به تشدید تحریم‌ها و افزایش نرخ دلار وضعیت واردات مواد اولیه و ماشین‌آلات چگونه است؟
با توجه به افزایش سرسام‌آورم نرخ دلار، تصمیم‌گیری برای خرید ماشین‌آلات خارجی بسیار سخت است. همان‌طور که می‌دانید نرخ دلار با اختلاف 2-3 هزار تومانی و حتی در بعضی شرایط به مراتب بیشتر نوسان دارد ( آن هم در یک روز!) که در هر زمان خرید مواد اولیه وارداتی اختلاف زیادی خواهد داشت؛ در حالی‌که به قیمت تمام شده نمی‌توانید چنین نوسان سنگینی را اعمال نمایید؛ همچنین تحریم‌های علیه ایران در برخی کشورها به شدت اجرا می‌َشوند که در صورت دور زدن تحریم‌ها، هزینه‌های زیادتری باید بپردازیم؛ البته اگر بتوان تحریم‌ها را دور زد!
در حال حاضر تهیه و واردات ماشین‌آلات بسیار سخت است و چون مجموعه ما در تکاپوی خرید ماشین‌آلات است، اِشراف کامل نسبت به این موضوع دارم اما به راستی نمی‌دانم چرا قوانین کشور ما برخلاف توسعه هستند! از جمله در زمینه خرید ماشین‌آلات که اصلاً نمی‌توان بدون انتقال ارز کاری انجام داد. این در حالی است که بدون انتقال ارز تا سال گذشته آزاد بود ولی به دلایل نامعلوم، ممنوع اعلام شد.
همچنین نمی‌توانید از صادرات خود و یا دیگران برای تهیه ارز خرید ماشین‌آلات استفاده کنید. فقط ارز نیمایی- بانکی که ارسال آن هم به بسیاری از مناطق از جمله اروپا اصلاً امکان‌پذیر نیست زیرا شرکت‌های اروپایی حاضر نیستند با کشور یا حساب واسطه‌ای ماشین‌آلات خود را به صنعتگران ایرانی به فروش برسانند. حال در این شرایط که سرمایه‌گذار نمی‌تواند چنین معضلاتی را حل کند، یک کلام باقی می‌ماند «ما (صنعتگران و تولیدکنندگان) با خودتحریمی دست و پنجه نرم می‌کنیم.»
*نساجی امروز:صادرات در شرایط فعلی امکان‌پذیر و مقرون به صرفه به نظر می‌رسد؟
افزایش نرخ ارز باعث رقابتی شدن قیمت‌ها شده است و اگر یک مجموعه تولیدی، کالای باکیفیت ارائه نماید، می‌تواند بازارهای خارجی را (که در سال‌های گذشته اصلاً امکان رقابت در آنها را نداشت) تصاحب کند البته در این زمینه دو معضل بزرگ پیش روی تولیدکنندگان است. نخست حمل کالا به کشورهایی که تحریم ایران را با شدت دنبال می‌کنند، و همین‌طور افزایش نرخ حمل کالا که برای بعضی کالاها، به هیچ وجه مقرون به صرفه نیست.
دومین معضل، انتقال پول صادرات به ایران است که از بسیاری کشورها امکان‌پذیر نیست. ای کاش متولیان بانکی و تدوین‌کنندگان مصوبات دست و پاگیر، شماره حسابی ارائه نمایند یا راه حلی برای انتقال پول اعلام کنند و فقط به بیان «ارز را بازگردانید»، اکتفا نمی‌کردند! آیا واحدی را می‌َشناسید که نیاز نداشته باشد ارز حاصل از صادرات را بازگرداند و دوباره در چرخه تولید وارد نکند؟
به طور کلی با افزایش بی‌رویه نرخ ارز و به تبع آن گرانی قیمت مواد اولیه، همیشه یک واحد تولیدی نیازمند پول خود است و در ایران هم سالانه باید سرمایه در گردش چندبرابر شود چون ابتدای سال، نرخ مواد اولیه A تومان است ولی در پایان سال شاهد A به توان 3 هستیم! پس با این اوصاف چگونه تولیدکننده می‌تواند ارز حاصل از صادرات را بازنگرداند؟ به نظر من اگر واحدی پول مازاد داشته باشد و نیاز به خارج کردن آن را حس کند به راحتی می‌تواند پول خود را از طریق صرافی‌ها به خارج کشور ارسال نماید بدون آن که تعهدات بازگشت ارز را به جان خود بخرد.
*نساجی امروز:تحلیل شما از وضعیت قاچاق به خصوص قاچاق پوشاک در شرایط فعلی چیست؟ آیا کرونا تاثیری در کاهش واردات داشته است؟
فکر می‌کنم در مورد قاچاق، نتایج مثبتی نداشته باشیم تنها دلیل کاهش قاچاق، عدم توجیه‌پذیری قیمت محصولات کشورهای رقیب در ایران است زیرا در حال حاضر تولیدکنندگان با قیمت‌های فداکارانه، تولیدات خود را عرضه می‌کنند که تاجر همان محصول را از خارج کشور بخرد، باز هم کالای ایرانیِ باکیفیت، مناسب‌تر است. به اعتقاد من مقوله قاچاق از حالت قبلی خود خارج شده و می‌توان به نام «قاچاق قانونی» از آن یاد کرد به عبارت بهتر کالا از مجاری قانونی با دور زدن قانون، وارد کشور می‌َشود....!
*نساجی امروز:مطلب پایانی
ضمن تشکر از ماهنامه نساجی امروز، آرزوی سلامتی برای تمام دوستان و همکاران دارم و از وزارتخانه‌های مرتبط با تولید و صنعت تقاضا می‌کنم به جای تدوین قوانین دست و پاگیر و متناقض برای تولیدکننده، نگاهشان را معطوف به تجار و واردکنندگان کالای بی‌کیفیت نمایند تا به امید خداوند بتوانیم با تولیدات بهتر و باکیفیت‌تر در خدمت مردم کشورمان باشیم.