یکی از مهم‌ترین عوامل افزایش بی‌سابقه قیمت تولیدات مختلف چرمی ، افزایش شدید قیمت یراق چرم در بازار بوده است. این یراق که عمدتا وارداتی هستند با تحریم‌های صورت گرفته و افزایش نرخ ارز در کشور قیمت وارداتی آنها نیز صعود کرد.
در این شماره از بازارچه و در رصد میدانی از مغازه‌ها و پاساژهای خیابان سعدی سراغ فروشگاه‌هایی رفتم که تولیدات خود را عرضه می‌کردند، در واقع فروشندگانی را در خیابان سعدی پیدا کردم که هم تولید‌کننده بودند و هم فروشنده؛ بنابراین اولین سوال خود را این گونه مطرح کردم: چرا این‌قدر افزایش قیمت در محصولات چرمی داشته‌اید؟
فروشنده از پاسخ سر باز زد که در همان لحظه پیرمردی که در انتهای فروشگاه، پشت میز نشسته بود و بی‌تفاوت رفت و آمد مردم به مغازه را تماشا می‌کرد با صدای بلند گفت: «بیا اینجا تا من بهت بگم اوضاع از چه قراره؟» پیرمرد که حاج نوری نام داشت بعد از یک استقبال گرم گفت: «علت گرونی اینه که کیف و کاپشن و سایر محصولات چرمی که پارسال همین موقع تولید می‌کردیم برای ما حدودا یک‌سوم این مبلغی که امسال تولید کرده‌ایم هزینه داشت. طبیعی است وقتی مواد اولیه گرون میشه قیمت تمام‌شده همه محصولات هم بالا بره.»
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از دنیای اقتصاد، از حاج نوری پرسیدم: چی گرون شده و چقدر؟ حاج نوری خودش را روی صندلی جابه‌جا کرد و گفت: «بهتر بود می‌پرسیدی چی گرون نشده؟ چرمی که پارسال می‌خریدیم پای(واحد چرم است که یک مربع حدودا ۲۸ در ۲۸ سانتیمتری است) ۵ هزار تومان امسال شده ۳۵ هزار تومان. یراق‌آلات هم پارسال قیمتشون دقیقا یک سوم قیمت امسال بود. شاید بخشی از چرم داخلی باشد و با قیمت مناسب پیدا بشه اما توی این کیف، کفش و کاپشن‌ها از یراق استفاده شده که توی ایران تولید نمیشن و همه وارداتی هستند. تقریبا ۴۰ تا ۵۰ درصد از هر کیف را یراق تشکیل می‌دهد و ۶۰ درصد آن مربوط به چرم است. به نظرم برای اینکه بتونید علت اصلی این افزایش قیمت رو در بیارید به جای ما سراغ اون‌هایی که مواد اولیه را در اختیار ما می‌گذارن بروید و ما را هم در جریان علت افزایش قیمت بگذارید.»
یراق شامل زیپ، کیف حلقه‌های متصل شده، آرم فلزی، دکمه، سرزیپ، قفل و خیلی چیزای دیگه‌اس که شاید به ظاهر خیلی کم اهمیت باشد. بعد از کلی تشکر از مغازه حاج نوری آمدم بیرون و بعد از پشت سر گذاشتن چندتا فروشگاه وارد مغازه دیگه‌ای شدم به محض ورود پرسیدم شما تولید‌کننده هستید؟ یه مرد میانسالی که داشت بین قفسه‌ها کیف‌ها و وسایل را جا می‌کرد و جای دکور را تغییر می‌داد، گفت: بله. ازش پرسیدم: پس چرا تو مغازه هستید تولیدی رو شخص دیگه‌ای مدیریت می‌کنه؟ جواب داد: «نه بابا؛ الان دو هفته است که تولیدی را تعطیل کردم اومدم تو مغازه. سه برابر این محصولاتی که الان توی این مغازه می‌بینی توی انبار دارم. چند هزار‌تایی جنس نیمه تموم هم توی تولیدی دارم که اگه دو روز کار کنیم این جنس‌ها کامل میشه و آماده فروش هستند.» من که کاملا به‌خاطر حرف‌های این آقا سردرگم شده بودم دوباره پرسیدم خب چرا کاملش نمی‌کنید؟ مرد گفت: «مگه اینا که کامل کردیم فروش رفتند که الان بازم تولید کنیم؟»
انگار حق با ایشون بود چون تا زمانی که توی مغازه بودم هیچ مشتری نیومد که خرید کنه! اغلب افرادی که می‌اومدن داخل مغازه و می‌رفتند فقط به پرسیدن قیمت اکتفا می‌کردند یا اینکه نهایت به خرید جاکارتی و کیف هندزفری که ارزان‌ترین وسیله مغازه بود اکتفا می‌کردند.
به محض خروج از بازار چرم فروش‌های سعدی به سمت بازار بزرگ تهران رفتم. کمی بالاتر از مترو و بعد از پاساژ رضا به کوچه سید ولی که بازار توتون فروش‌ها نام داشت رسیدم. وارد کوچه که شدم ابتدای کوچه پر بود از فروشندگان پارچه‌های مناسب برای مبل و روتختی کمی جلوتر چندین مغازه که عمده فروش کفش بودند کنارهم مغازه داشتند و پس از آنها یراق فروشان چرم تا انتهای این کوچه مغازه داشتند. چند مغازه را که پشت‌سر می‌گذارم وارد مغازه‌ای با نام صادقی می‌شوم.
بعد از معرفی می‌پرسم: قیمت‌ها پارسال هم همین بود؟ فروشنده که پسر جوانی است می‌گوید: «من از ۱۶ سالگی در بازار به فروش یراق چرم مشغولم؛ اما تا حالا چنین افزایش قیمت، چند برابری به این شکل در چنین زمان کوتاهی ندیده بودم.» مشتری از در وارد می‌شود و قیمت چند محصول را گرفته و سفارش بسته‌های ۱۰۰ و ۲۰۰ تایی از برخی وسایل حاضر در مغازه را می‌دهد. به محض رفتن مشتری از آقای صادقی پرسیدم تعداد مشتریان شما و حجم فروش نسبت به سال گذشته تغییری هم داشته است؟
آقای صادقی همان‌طور که درحال مرتب کردن وسایلی است که از قفسه‌ها خارج کرده بود رو به من می‌گوید: «ما هم مثل همه صنف‌هایی که در بازار هستند با کاهش فروش مواجه بوده‌ایم. سال گذشته در همین ماه‌های پایانی سال میزان فروش ما به اندازه‌ای بود که حتی گاهی با کمبود برخی محصولات و افزایش تقاضا نیز مواجه می‌شدیم. درحالی‌که امسال هم با کاهش فروش هم با کاهش مشتری مواجه هستیم. مشتریان عمده ما در این صنف افرادی هستند که دارای تولیدی بوده و به تولید انبوه محصولات مختلف چرمی می‌پردازند.
امسال اما تعداد قابل توجهی از این افراد به علت وضعیت اقتصادی حاکم و کاهش تولید ورشکسته شده و کارگاه‌های تولیدی خود را تعطیل کرده و نیروهای کار خود را تعدیل کرده‌اند. بنابراین بخش قابل‌توجهی از فروش ما کاهش داشته از سوی دیگر علت کاهش فروش در یراق چرم مربوط به تولیدکنندگان فعلی که همچنان فعالیت دارند می‌شود زیرا آنها نیز در حال حاضر میزان تولیدات خود را بیش از ۵۰ درصد کاهش داده‌اند. تولیدکننده‌ای که سال گذشته دو هزار کالا در ماه تولید داشت امسال تولید خود را به ۵۰۰ عدد رسانده است. آنها نیز علت این امر را نبود مشتری و کاهش تقاضا عنوان می‌کنند بنابراین اگر شرایط به همین شکل باقی بماند طبیعی است که اغلب فعالان در این صنف از شغل خود خارج شوند.»
پس پایان یافتن صحبت‌های آقای صادقی از مغازه خارج شدم. کمی جلوتر پاساژ قدیمی با دربی فلزی که از روی نرده‌های بزرگ آن انواع چرم و پوست حیوانات آویزان شده را می‌بینم. این پاساژ که کاووسی نام دارد یکی از مجتمع‌های تجاری این راسته از بازار است که بورس چرم و یراق است و مشتریان زیادی ملزومات موردنیاز خود را از آنجا تهیه می‌کنند.
وقتی با یکی از فروشندگان که خود وارد‌کننده یراق چرم به کشور است صحبت کردم؛ عنوان کرد: «اغلب این ابزاری که در فروشگاه‌های ما می‌بینید وارداتی هستند بنابراین هرگاه که با افزایش نرخ ارز در کشور روبه‌رو هستیم باید انتظار افزایش قیمت در محصولات یراق چرم را نیز داشته باشیم. مثلا این قفل‌های کوچک سال گذشته ۳ هزار تومان بود اما امسال به ۸ هزار تومان رسیده، سوراخ‌کن چرم هم پارسال ۷۵ هزار تومان بود که امسال به ۱۳۰ هزار تومان رسیده، همچنین دکمه‌های فلزی هر بسته ۷۲۰ عددی پارسال ۷۵ هزار تومان بود اما امسال به ۲۶۰ هزار تومان رسیده است.»
علاوه بر این برخی از واردکنندگان عنوان کردند: «سال گذشته برای واردات محصولات به هر کشتی از چین تا ایران ۲ هزار دلار پرداخت می‌کردند اما امسال این مبلغ به ۶ هزار دلار رسیده است که با توجه به افزایش قیمت دلار از ۵ هزار تومان به ۲۶ هزار تومان قیمت واردات این محصولات هم دستخوش افزایش خواهد شد.»
این افزایش قیمت موجب کاهش توان مالی مشتریان می‌شود بنابراین این کاهش فروش کاهش تولید را با خود به همراه دارد و از سوی دیگر به علت اینکه چنین مشاغلی همانند زنجیر به یکدیگر متصل هستند زمانی که با کاهش فروش مواجه باشیم، شاهد کاهش تولید و همچنین شاهد کاهش فروش یراق و ملزومات و مواد اولیه نیز خواهیم بود.
همچنین با اجرایی شدن تحریم با کاهش محصولات وارداتی در کشور نیز در حوزه یراق مواجه بوده‌ایم که احتمالا همین امر می‌تواند موجب افزایش قیمت شود زیرا کاهش محصولات در یک بازار می‌تواند موجب افزایش قیمت آن شود اما مشکل اصلی که درحال‌حاضر تولیدکنندگان و فروشندگان محصولات چرمی و همچنین فروشندگان یراق چرم با آن مواجه هستند تحریم نیست بلکه افزایش ناگهانی نرخ ارز و نوسانات مربوط به بازار ارز در کشور است که موجب شده این کالاها به اندازه‌ای افزایش قیمت داشته باشند که مشتریان توانایی خرید محصولات چرمی را همانند سال گذشته نداشته باشند.