در تعاقب فراهم کردن بستری برای تحول صنعتی یکی از مهم‌ترین اقدامات صنیع‌الدوله را می‌توان در صنعت نساجی شاهد بود.
صنایع بافندگی با وجود قدمت تاریخی در ایران، با وقوع انقلاب صنعتی در اروپا، دچار افتی چشمگیر شد. چرخه تولیدات از الگویی سنتی پیروی می‌کرد و هرچند در اوایل عهد ناصری، به ریاست محمودخان ناصرالملک چرخ بخار و دیگر وسایل مورد نیاز از روسیه خریداری شد، پس از مدتی از کار بازماند.
به دنبال چنین اقداماتی، صنیع‌الدوله با حمایت مالی یکی از تجار تهران به نام حاج محمدتقی شاهرودی درصدد احداث کارخانه ریسمان‌ریسی (۱۲۷۳ ه.ش) برآمد. ادوات مورد نیاز را از کارخانه وینترتور (vintertor) سوئیس می‌خرید و در سال، سیصد خروار نخ به همراه تولیدات چلواری روانه بازار تهران می‌کرد. درواقع اهمیت این اقدام را با لحاظ وضعیت نابهنجار صنایع بافندگی می‌توان محل توجه قرار داد.
به گزارش سایت نساجی امروز به نقل از دنیای‌اقتصاد، در شرایطی که عمده تجارت ایران در انحصار روس و انگلیس بود، رشد سریع بازرگانی خارجی توأم با ضعف سیاسی و نداشتن برنامه‌ریزی اقتصادی استفاده از کالاهای فرنگی را رونقی خاص داده بود. گرچه تولیدات داخلی کفاف نیازها را می‌‌داد، با ورود پارچه‌های متنوع و ارزان انگلیسی، این تولیدات توان رقابت خود را از دست دادند تنوع طرح و ارزانی پارچه‌های منچستر (manchester) به حدی بود که ابریشم و اطلسی و ماهوت در میان اعیان و پارچه‌های نخی و پنبه‌ای نزد دیگر طبقات اجتماعی اقبال عام یافت. به این ترتیب، فقدان تمایل عمومی و ناتوانی در جذب سرمایه داخلی کارخانه مذکور را نیز مانند دیگر تلاش‌ها در بازسازی صنایع، نظیر کارخانه قندسازی کهریزک و کبریت‌سازی علی‌خان امین‌الدوله دو سال پس از افتتاح، به تعطیلی کشاند.
درباره عوامل دخیل در این موضوع با آنکه اکثر منابع به دخالت‌های خارجی استناد کرده‌اند، اوضاع اقتصادی ایران را نیز نمی‌توان نادیده گرفت. فقدان امنیت مالی و قانون مدون و هماهنگ نبودن احکام شرع و عرف و آشفتگی وضع قضایی در اساس با روح سرمایه‌داری ناسازگار بود؛ چنان‌که در ضمن آن، گسترش روابط تجاری و نفوذ سرمایه‌های بیگانگان عملا اقتصاد بدون پشتوانه و ناتوان در رقابت با کالاهای وارداتی را در معرض بیشترین خطرها قرار می داد.
از مقاله‌ای به قلم علی‌اکبر تشکری و علی‌اصغر چاهیان